Chuyên Gia Giáo Dục TS.Nguyễn Thị Thu Chia Sẻ Bí Quyết Trang Bị Kỹ Năng Cần Thiết Cho Trẻ Trong Thời Đại AI – Chìa Khóa Để Con Tỏa Sáng Trong Kỷ Nguyên Số

Chuyên mục đặc biệt
27.01.2025

Trong thời đại công nghệ AI đang dần tạo ra những thay đổi trong mọi lĩnh vực của cuộc sống và giáo dục cho trẻ em cũng không nằm ngoài xu hướng này. Việc trang bị các kỹ năng thiết yếu cho trẻ từ những năm đầu đời trở thành một nhiệm vụ không thể bỏ qua đối với các bậc phụ huynh.

Trong bài phỏng vấn ngày hôm nay, Hajimari Mom hân hạnh được trò chuyện với Chuyên Gia Giáo Dục TS.Nguyễn Thị Thu, một chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục và phát triển kỹ năng trẻ em, cô tốt nghiệp Tiến sĩ tại Đại học Tsukuba (Nhật Bản) và hiện tại, cô là đồng sáng lập Hệ thống giáo dục mầm non Tsubaki. Với hơn 10 năm kinh nghiệm, cô đã tổ chức nhiều hội thảo nuôi dạy con, và người tiên phong giới thiệu cách đọc sách Ehon Nhật Bản tại Việt Nam, góp phần truyền cảm hứng cho các bậc phụ huynh trên hành trình giáo dục trẻ nhỏ. Ngoài ra, cô là tác giả của bộ sách Kỷ Luật Mềm – bộ sách được các bậc phụ huynh vô cùng yêu thích.

Hãy cùng Hajimari Mom lắng nghe những chia sẻ vô cùng đáng giá từ cô Thu trong bài phỏng vấn này nhé !  Hajimari Mom tin rằng thông qua cuộc trò chuyện này sẽ có thể gợi mở cho các bậc phụ huynh những góc nhìn vô cùng thú vị về việc giúp trẻ em phát triển các kỹ năng thiết yếu trong một thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ.

 Theo Cô Thu, thời đại AI đang thay đổi cuộc sống của chúng ta như thế nào, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục?

AI sẽ thay thế con người ở rất nhiều lĩnh vực. Bởi AI có khả năng sao chép, tổng hợp và xử lí dữ liệu cực kì nhanh nên những công việc không đòi hỏi tư duy sáng tạo sớm muộn cũng sẽ bị thay thế.

Đặc biệt với giáo dục sẽ có sự tác động mạnh mẽ nhất. Bởi lẽ, AI sẽ thay đổi những thói quen tư duy của con người. Con người sẽ lười viết, lười đọc hơn. Ví dụ khi cần làm một bài tập làm văn, hay cần tra cứu thông tin tài liệu, các bạn học sinh đều có thể hỏi Chat GPT. Các giáo viên nếu như vẫn đang dạy học sinh theo cách truyền thống như hiện tại cũng có khả năng sẽ bị thay thế. Việc dạy ghi nhớ kiến thức, cô đọc trò chép, học ôn tủ 2-3 đề rồi thi vào một trong số các đề đã ôn sẽ không giúp phát triển năng lực tư duy cho học sinh và chắc chắn giáo viên cũng sẽ bị AI thay thế nếu như vẫn giữ cách dạy học đó.

Vậy theo cô Thu trẻ em ngày nay cần phải trang bị những kỹ năng gì để sẵn sàng cho tương lai đầy biến đổi này?

Thực tế AI không tự mình làm ra những việc đó mà vẫn dưới sự chỉ đạo, thao tác của con người. Thế nên điều đầu tiên và quan trọng nhất đó là chúng ta cần có kỹ năng sử dụng AI, biến nó thành công cụ hỗ trợ cho mình.

Vì thế trẻ được tiếp xúc sớm với công nghệ đúng cách sẽ giúp nhanh chóng nắm bắt được xu hướng của tương lai.

Kỹ năng quan trọng nhất trẻ em cần được trang bị chính là tư duy phản biện và sự sáng tạo. Tư duy phản biện là khả năng phân tích thông tin đa chiều, nhìn nhận, đánh giá trên nhiều góc độ để từ đó đưa ra được góc nhìn đúng đắn. Sự sáng tạo sẽ giúp trẻ có sự linh hoạt, khai thác tối ưu được những tiềm năng của AI theo cách vô cùng đa dạng và phong phú.

Đồng thời AI sẽ là công cụ tuyệt vời để cá nhân hoá người học trong học tập. Vì thế kỹ năng tự học, chủ động tự giác trong học tập, biết lên mục tiêu lập kế hoạch rất cần thiết.

Tương lai con người vẫn cần hợp tác với nhau trong công việc để giải quyết những vấn đề chung nên kỹ năng giao tiếp-làm việc nhóm và thương thuyết cũng rất quan trọng.

Cô Thu có nghĩ giai đoạn từ 4 đến 8 tuổi có phải là thời điểm “vàng” để trẻ em phát triển các kỹ năng cần thiết không? Tại sao?

Mình nghĩ giai đoạn 4-8 tuổi là giai đoạn các vùng chức năng quan trọng liên quan đến khả năng học tập và tư duy của não bộ dần hoàn thiện. Giai đoạn 4-5 tuổi trở đi trẻ có sự phát triển nhanh về ngôn ngữ cũng như khả năng tư duy. Trẻ có thể sử dụng từ ngữ phong phú để diễn đạt cho người khác hiểu điều mình muốn truyền tải. Trẻ có khả năng tưởng tượng phong phú, ngôn từ phong phú nếu như được tạo môi trường tốt giúp kích thích ngôn ngữ. Giai đoạn này học ngoại ngữ cũng rất phù hợp với các bé.

Bên cạnh đó những kích thích đa dạng sẽ giúp trẻ hình thành nên tư duy logic, tư duy sáng tạo, tư duy diễn giải và phân tích, tư duy phản biện, tư duy trừu tượng, thông qua những kích thích não bộ. Nếu được làm quen từ nhỏ thì khi bước vào giai đoạn sau 8 tuổi cần có khả năng học tập chuyên sâu cao trẻ sẽ có nền tảng tư duy vững chắc.

Bên cạnh đó giai đoạn này trẻ cũng không còn quá nhỏ để chưa biết gì, mà một số kỹ năng đã thành thục nên trẻ rất cần được hình thành được thói quen tốt trong tự lập, sinh hoạt, và trong học tập. Nếu cha mẹ gieo sớm để tạo nền vững chắc ở giai đoạn này thì sẽ tạo tiền đề thuận lợi để trẻ tự giác ở độ tuổi tiếp theo, không phải đi giục, đi hò hét con mà con không chủ động, tự giác.   

Việc định hướng và phát triển nhân cách đạo đức cho trẻ từ sớm có ý nghĩa như thế nào?

Đạo đức và nhân cách như kim chỉ nam của mỗi con người trong việc định hướng cuộc sống của mình đi theo cách như thế nào. Độ tuổi 4-8 tuổi trẻ cần được dạy dỗ những bài học về đạo đức, và trẻ cũng học hỏi theo từ những người xung quanh, bạn bè rất nhiều nên bản thân cha mẹ trong gia đình mình không có những quy tắc rõ ràng, giải thích cho con những lí do vì sao mình không nên hay nên làm điều đó, thì trẻ sẽ không biết được đâu là đúng, sai. Ví dụ như con chơi cùng anh chị hàng xóm thấy anh chị tự ý lấy đồ của người khác, anh chị nói bậy, trêu chọc nhau chê bai nhau,..con sẽ thắc mắc sao con không được làm như thế.

Vậy theo quan điểm của cô,  phụ huynh nên làm gì để chuẩn bị cho tương lai trẻ em trong thời đại AI ?

Chúng ta biết nền giáo dục hiện tại hầu như chưa có sự thay đổi nhiều trong gần 100 năm qua. Giai đoạn hiện tại vốn được thiết kế để nhằm mục đích đào tạo những con người có kỹ năng chuyên môn hoá theo từng công việc được chuyên môn hoá trong chuỗi dây chuyền sản xuất công nghiệp, nên chương trình học được thiết kế để đảm bảo sản phẩm là học sinh đạt chuẩn, thước đo đánh giá theo một vài tiêu chuẩn duy nhất để đánh đồng tất cả học sinh. Nói tóm lại, giáo dục đang đồng hoá mọi học sinh theo vài tiêu chuẩn nhất định, trong khi học sinh có rất nhiều trí thông minh đa dạng và năng lực khác nhau.

Nhưng trong thời đại AI dần thay thế những công việc rập khuôn, không đòi hỏi sự sáng tạo thì con người lại càng cần đa dạng hoá tài năng của mình, phát huy sự sáng tạo, tính cá nhân. Cha mẹ cần giúp con phát triển theo cách riêng, tìm ra những tiềm năng, sở thích riêng mà trẻ muốn theo đuổi. Thúc đẩy con hãy tự tin sáng tạo theo cách của riêng con.

Bên cạnh đó hãy trang bị cho con những kỹ năng mềm, nền tảng tư duy phản biện, sáng tạo, giải quyết vấn đề, kỹ năng giao tiếp làm việc nhóm, cũng như trang bị cho con kỹ năng sử dụng công nghệ.

Vậy, vì sao công nghệ lại cần thiết trong việc phát triển kỹ năng cho trẻ em, đặc biệt trong thời đại AI?

Công nghệ là công cụ trực quan và phong phú nhất giúp trẻ dễ hình dung được về tương lai. Đồng thời, cũng giúp cha mẹ đỡ tốn thời gian và công sức để xây dựng học liệu.

Công nghệ vô cùng hấp dẫn để thu hút trẻ tương tác. Đặc tính của trẻ là luôn bị hấp dẫn bởi những cái mới lạ. Thế nên nếu như chúng ta định hướng cho trẻ chơi hay học những công cụ đúng đắn, sẽ tạo nên kết quả theo cấp số nhân.

Cô Thu nghĩ gì về việc kết hợp ứng dụng giáo dục với phương pháp học tập truyền thống?

Mình nghĩ nó là xu thế tất yếu của thời đại này. Điều quan trọng là chúng ta lựa chọn cách tiếp cận như nào.

Phương pháp học tập truyền thống vốn ít tài nguyên học liệu nên khiến trẻ khó khăn trong việc tiếp cận thông tin. Nên ứng dụng sẽ là công cụ hỗ trợ giúp người dạy và người học có được trải nghiệm đa dạng hơn.

Những lợi ích chính mà một ứng dụng giáo dục tốt có thể mang lại cho trẻ là gì? Phụ huynh nên chọn một ứng dụng giáo dục như thế nào ?

Trước hết là đó là tính nhân văn trong giáo dục. Giáo dục cần hướng trẻ đến những giá trị nguyên bản biết nhận thức đúng sai, tôn trọng sự thật, hướng trẻ đến lòng yêu thương, tinh thần chia sẻ, tôn trọng bản thân và người khác.

Thứ hai là khơi gợi sự tò mò và phát huy được tính độc đáo, sáng tạo của mỗi cá nhân. Người học tuy sử dụng cùng một ứng dụng nhưng sở thích cũng khác nhau và làm sao thông qua đó trẻ tìm thấy điều mình yêu thích, mình tò mò muốn tiếp tục khám phá.

Với trẻ nhỏ học thông qua chơi là phương pháp học hiệu quả nhất. Chính vì thế ứng dụng cần được xây dựng dựa trên đặc điểm tâm sinh lý, sự phát triển não bộ của trẻ, để giúp trẻ học mà chơi, chơi mà học, thay vì nhồi nhét quá nhiều kiến thức nhưng lại không kích thích sự tò mò, háo hức sau mỗi lần chơi.

Cô Thu có thể chia sẻ thêm về vai trò của phụ huynh trong việc sử dụng ứng dụng giáo dục để đồng hành cùng con không?

Cha mẹ có thể nhờ ứng dụng hỗ trợ mình trong quá trình đồng hành cùng con nhưng không thể giao phó con cho ứng dụng. Độ tuổi trẻ còn nhỏ nên trẻ cần ưu tiên tương tác và giao tiếp trực tiếp với mọi người xung quanh. Nếu trẻ quá dựa dẫm vào công nghệ thì trẻ có nguy cơ bị kết nối, mất kỹ năng giao tiếp trực tiếp, trò chuyện với mọi người xung quanh.

Vì thế cha mẹ nên đưa ra quy tắc sử dụng thiết bị ứng dụng hợp lý, mỗi ngày được sử dụng bao nhiêu, tần suất như thế nào trước khi giao cho con.

Có thời gian hãy cùng con ngồi học bởi vì đó là cơ hội tốt nhất để bạn có thể dạy trẻ rất nhiều kỹ năng, đồng thời có thể xem ứng dụng là một công cụ khiến việc dạy học không bị nhàm chán. Nên cập nhật thông tin về ứng dụng để có thể hỗ trợ cho con sử dụng một cách hiệu quả nhất.

Cô Thu đã có cơ hội trải nghiệm ứng dụng Future Me, cô thấy ứng dụng này có những điểm nào đặc biệt?

Mình đánh giá cao Future Me vì sự kết hợp giữa giáo dục và trò chơi. Chương trình học 10 phút mỗi ngày rất phù hợp để trẻ tập trung. Đặc biệt, sau khi thực hiện các “nhiệm vụ” để nạp kiến thức các bộ môn Tiếng Việt, Toán, Tiếng Anh, các bé sẽ được nhận các thẻ card vô cùng dễ thương sinh động về đạo đức hay thẻ mô tả về các nghề nghiệp, bằng khen chứng nhận.. giúp trẻ không chỉ học được các kỹ năng một cách tự nhiên mà còn có thể hình dung được tương lai của mình. Đây là một công cụ hữu ích cho cả trẻ em lẫn phụ huynh.

Theo Cô Thu, điều gì khiến Future Me trở thành một lựa chọn phù hợp cho phụ huynh muốn đồng hành cùng con trong thời đại AI?

Future Me nổi bật với cách tiếp cận toàn diện, không chỉ giúp trẻ phát triển các kỹ năng như sáng tạo và tư duy giải quyết vấn đề – những kỹ năng không thể thay thế bởi AI – mà còn chú trọng đến việc hình thành nhân cách đạo đức. Cá nhân mình đánh giá cao cách ứng dụng này cân bằng giữa học thuật và sự phát triển về tâm hồn. Ngoài ra, Future Me còn tạo cơ hội để phụ huynh tham gia đồng hành, trò chuyện và gắn kết với con thông qua những bài học thực tiễn. Điều này không chỉ giúp trẻ học tốt hơn mà còn xây dựng một nền tảng vững chắc về tinh thần và nhân cách cho tương lai.

Cô đánh giá thế nào về tính năng kết hợp học và chơi của Future Me?

Tính năng học mà chơi của Future Me là một điểm sáng nổi bật. Theo mình, đây là cách tiếp cận rất phù hợp với trẻ nhỏ vì các bé luôn học nhanh và hiệu quả hơn khi được đặt trong một môi trường thoải mái, không áp lực. Những bài học lồng ghép trong các trò chơi vừa mang lại niềm vui vừa kích thích trí não trẻ. Điều mình rất ấn tượng là các bài học này không chỉ giúp trẻ ghi nhớ tốt hơn mà còn dần xây dựng sự tự tin thông qua việc hoàn thành các nhiệm vụ nhỏ. Đó là những bước tiến nhỏ nhưng đầy ý nghĩa trên hành trình phát triển của các bé.

Phụ huynh thường lo lắng về việc trẻ lạm dụng công nghệ. Theo cô Thu, Future Me có phải là lựa chọn an toàn không?

Đây là một lo lắng chính đáng, nhưng cá nhân mình thấy Future Me đã giải quyết được vấn đề này rất tốt. Ứng dụng chỉ yêu cầu trẻ dành 10 phút mỗi ngày để học tập – vừa đủ để trẻ tập trung nhưng không quá lâu để gây phụ thuộc. Quan trọng hơn, Future Me không chỉ là việc sử dụng thiết bị điện tử mà còn khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động tư duy, sáng tạo và trò chuyện cùng cha mẹ qua các thẻ bài đạo đức và nghề nghiệp. Điều này giúp trẻ sử dụng công nghệ một cách thông minh và cân bằng, không chỉ là học mà còn là rèn luyện kỹ năng sống.

Nếu giới thiệu Future Me cho một gia đình, Cô muốn truyền tải điều gì?

Mình sẽ nhấn mạnh rằng Future Me không chỉ đơn thuần là một ứng dụng giáo dục mà thực sự là một giải pháp giáo dục toàn diện. Nó giúp trẻ phát triển sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, và nhân cách đạo đức. Bên cạnh đó, ứng dụng còn là một công cụ hỗ trợ đắc lực cho phụ huynh trong việc định hướng và gắn kết cùng con. Trong một thời đại mà công nghệ thay đổi từng ngày, Future Me chính là người bạn đồng hành đáng tin cậy để trẻ sẵn sàng đối mặt với những thử thách của tương lai, phát triển toàn diện cả về trí tuệ và tâm hồn.

Cuộc trò chuyện với Chuyên Gia Giáo Dục TS. Nguyễn Thị Thu đã mang đến nhiều góc nhìn sáng tạo và thông tin hữu ích cho các bậc phụ huynh đang tìm kiếm phương pháp giúp con phát triển kỹ năng trong thời đại AI.

Ngoài những phương pháp học tập truyền thống, việc sử dụng những ứng dụng giáo dục như Ứng dụng Future Me, với tính năng kết hợp giữa học và chơi, cũng là một giải pháp sáng tạo, có thể đồng hành cùng phụ huynh trong việc định hướng và trang bị kỹ năng cần thiết cho trẻ trong thời đại AI. Hajimari Mom hy vọng bài phỏng vấn này sẽ là cầu nối giúp bố mẹ có thể tiếp cận những giải pháp giáo dục đổi mới và cùng nhau đồng hành với trẻ em trên hành trình khám phá tương lai.

Để trải nghiệm ứng dụng Future Me, mời các bạn tải ứng dụng tại link dưới đây và tận hưởng 7 ngày trải nghiệm miễn phí ngay hôm nay nhé !

 

follow me